Een overheid die werkt voor iedereen

In zijn recente brief aan de staatssecretaris voor digitalisering, Zsolt Szabó, stelt Arre Zuurmond een krachtige oproep tot verandering in de manier waarop de Nederlandse overheid omgaat met digitalisering en informatiehuishouding.

Een reflectie op de brief van Arre Zuurmond aan de hand van Conway’s Law

Arre Zuurmond pleit voor een strakkere en centralere sturing vanuit een visie die afwijkt van het reactieve, bureaucratische model dat de afgelopen dertig jaar de norm is geweest. Deze oproep kan niet los worden gezien van een belangrijk concept uit de systeemtheorie: Conway's Law.

Conway's Law: wat het betekent voor de overheid

Conway's Law stelt dat "organisaties systemen ontwerpen die een kopie zijn van de communicatiestructuren van die organisaties." Dit principe heeft verreikende implicaties voor complexe organisaties zoals de overheid. Wanneer een organisatie is georganiseerd in silo's—met gescheiden afdelingen die elk hun eigen doelen, processen en communicatiekanalen hebben—zullen de systemen die zij ontwerpen en gebruiken, dezelfde fragmentatie en isolatie vertonen.

Binnen de overheid zien we vaak dat informatiehuishouding en digitale systemen de grenzen van deze organisatorische silo's weerspiegelen. Dit leidt tot verkokerde beleidsvorming en uitvoering, waarbij verschillende departementen en diensten moeite hebben om effectief samen te werken. Dit verklaart voor een groot deel de problemen die Zuurmond in zijn brief aanhaalt, zoals een reactieve en bureaucratische overheid die vaak achter de feiten aanloopt.

De oproep van Zuurmond: een antwoord op Conway's Law?

Arre Zuurmond stelt in zijn brief dat de overheid zich moet transformeren naar een model dat gebaseerd is op vertrouwen, waar uitvoerend professionals de ruimte krijgen om te werken vanuit de bedoeling, in plaats van vast te zitten in rigide structuren en procedures. Dit is een duidelijke verschuiving van een organisatie die gestructureerd is langs silo's naar een netwerkgerichte, geïntegreerde aanpak. Het is een model dat beter in staat zou zijn om een samenhangend en effectief digitaal systeem te ontwerpen—een systeem dat burgers centraal stelt en meer dan de som der delen is.

Door te pleiten voor centralere sturing en een holistische visie op digitalisering, lijkt Zuurmond indirect aan te geven dat de overheid haar interne communicatiestructuren moet herzien. Als we Conway's Law volgen, zal een meer geïntegreerde en gestroomlijnde organisatie uiteindelijk leiden tot systemen en beleidsvormen die ook beter geïntegreerd en afgestemd zijn op de behoeften van de burger.

Van fragmentatie naar integratie: De weg vooruit

Als we de aanbevelingen van Zuurmond door de lens van Conway's Law bekijken, wordt het duidelijk dat een succesvolle transformatie van de overheid niet alleen gaat over technologie of processen, maar vooral over cultuur en structuur. Het doorbreken van silo's en het bevorderen van samenwerking tussen verschillende afdelingen en diensten is essentieel om de responsieve en proactieve overheid te creëren die Zuurmond voor ogen heeft.

Door de overheid te herstructureren op een manier die vertrouwen, samenwerking en innovatie centraal stelt, kunnen we systemen ontwikkelen die beter zijn afgestemd op de werkelijkheid van de 21e eeuw. Dit betekent niet alleen een betere informatiehuishouding, maar ook een overheid die in staat is om effectief te reageren op de complexe uitdagingen van deze tijd.

Conclusie: Conway's Law als kompas voor digitale transformatie

De oproep van Arre Zuurmond tot een meer centrale en strakke sturing van de informatiehuishouding is meer dan een organisatorische aanbeveling—het is een oproep tot een fundamentele herziening van hoe de overheid is georganiseerd en hoe deze functioneert. Door Conway's Law in acht te nemen, kunnen we begrijpen dat de digitale systemen en beleid die voortkomen uit deze hervormingen, niet alleen effectiever zullen zijn, maar ook duurzamer en beter afgestemd op de behoeften van burgers en ambtenaren.

De toekomst van een responsieve en proactieve overheid begint bij het herstructureren van haar interne communicatiestructuren. Alleen dan kunnen we echt beginnen met het ontwerpen van een overheid die werkt voor iedereen.

Gerelateerde blogs